वीरगञ्ज महानगरपालिका नेपालको मधेश प्रदेशमा अवस्थित, पर्सा जिल्लाको प्रमुख सहर हो। यो सहर नेपाल-भारत सीमामा रहेको मुख्य व्यापारिक केन्द्रका रूपमा परिचित छ। भारतसँगको नजिकको सम्बन्ध र नेपालकै प्रमुख औद्योगिक सहरमध्ये एक भएको कारणले वीरगञ्जले नेपालको अर्थतन्त्रमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दै आएको छ। यहाँ वीरगञ्ज महानगरपालिकाबारे केही मुख्य जानकारीहरू छन्:

१. भौगोलिक अवस्था र जलवायु
वीरगञ्ज नेपालको दक्षिणी तराई क्षेत्रमा, पर्सा जिल्लामा अवस्थित छ। यो सहर भारतीय सिमानासँग जोडिएको छ र रक्सौल नाका भारत जाने मुख्य मार्ग हो।
वीरगञ्जको जलवायु उष्ण कटिबन्धीय हो, जसमा गर्मी मौसम अत्यन्त तातो हुन्छ र जाडो मौसम मध्यम चिसो हुन्छ। यहाँको मनसुनको समय जूनदेखि सेप्टेम्बरसम्म रहन्छ, जसले यस क्षेत्रमा भारी वर्षा गराउँछ।
२. जनसंख्या
वीरगञ्ज महानगरपालिकाको जनसंख्या करिब ३ लाख भन्दा बढी छ, र यो नेपालको एक प्रमुख शहरी क्षेत्र हो।
यहाँ मुख्यत: मैथिली, भोजपुरी, र हिन्दी भाषी समुदायको बसोबास छ। साथै, ब्राह्मण, क्षेत्री, यादव, थारू, मुस्लिम, र अन्य समुदायहरूले पनि वीरगञ्जलाई घर बनाएका छन्।
३. अर्थतन्त्र
वीरगञ्ज नेपालको प्रमुख औद्योगिक केन्द्र हो। यो सहरमा धेरै उद्योगधन्दा, विशेष गरी खाद्य प्रशोधन, कपडा, औषधि, प्लास्टिक, र निर्माण सामग्रीका उद्योगहरू रहेका छन्।
भारतसँगको सिमानामा रहेको नाका भएका कारण वीरगञ्ज नेपाल र भारतबीचको व्यापारको मुख्य प्रवेशद्वार हो। वीरगञ्ज ड्राइपोर्ट र रक्सौल नाकाबाट धेरै व्यापारिक सामानहरू आयात-निर्यात गरिन्छ।
यहाँ कृषि उत्पादन पनि अर्थतन्त्रको एक प्रमुख हिस्सा हो। मुख्यत: चामल, गहुँ, उखु, र मकै उत्पादन गरिन्छ। यस क्षेत्रको उर्वर भूमि र सिंचाइ प्रणालीले कृषि उत्पादनलाई प्रोत्साहित गरेको छ।
४. परिवहन र पूर्वाधार
वीरगञ्ज नेपाल र भारतबीचको मुख्य प्रवेशद्वार भएको हुनाले यहाँका सडक र रेल यातायात निकै विकसित छन्। वीरगञ्जबाट भारतीय रेल सञ्जालमार्फत नेपालभित्र मालसामान ढुवानी गरिन्छ।
वीरगञ्जको व्यापारिक गतिविधिहरूको विकासमा यहाँको भन्सार कार्यालय, ड्राइपोर्ट, र सुक्खा बन्दरगाहले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलिरहेका छन्। यो सहरबाट काठमाण्डू, जनकपुर, र बिराटनगर लगायतका प्रमुख सहरहरूसम्म सजिलै यातायात सेवा उपलब्ध छ।
५. शिक्षा र स्वास्थ्य
वीरगञ्जमा उच्च शिक्षाका लागि विभिन्न शैक्षिक संस्थाहरू रहेका छन्। यहाँका प्रमुख शैक्षिक संस्थाहरूमा त्रिभुवन विश्वविद्यालयका आङ्गिक क्याम्पसहरू, कलेजहरू, र विद्यालयहरू रहेका छन्।
स्वास्थ्य सेवाका लागि वीरगञ्जमा नारायणी उपक्षेत्रीय अस्पताल, नेशनल मेडिकल कलेज, र थुप्रै निजी स्वास्थ्य संस्थाहरू छन्, जसले मधेश क्षेत्रका बासिन्दालाई सेवा प्रदान गर्छन्।
६. संस्कृति र धर्म
वीरगञ्ज विविध संस्कृतिको संगम हो, जहाँ हिन्दू धर्म, इस्लाम, बौद्ध धर्म, र अन्य धार्मिक समूहहरूको उपस्थिति छ। यस क्षेत्रको प्रमुख भाषाहरूमा मैथिली, भोजपुरी, हिन्दी, र नेपाली बोलिन्छ।
यहाँ विभिन्न धार्मिक स्थलहरू छन्, जसमा देवी मन्दिर, जामा मस्जिद, र बौद्ध गुम्बाहरू समावेश छन्। वीरगञ्जका प्रमुख चाडपर्वहरूमा छठ, होली, दसैं, तिहार, र रमजान विशेष महत्त्वपूर्ण मानिन्छन्।
७. विकास र चुनौतीहरू
वीरगञ्जले पछिल्ला वर्षहरूमा तीव्र औद्योगिकीकरण र शहरीकरणको अनुभव गरेको छ। नयाँ औद्योगिक प्रतिष्ठानहरू, पूर्वाधार विकास, र व्यापारिक सम्पर्कले सहरलाई तीव्र रूपमा आधुनिक बनाएको छ।
तर, यहाँ औद्योगिक फोहोर व्यवस्थापन, वायु प्रदूषण, र यातायात व्यवस्थापनका चुनौतीहरू देखिएका छन्। ट्राफिक समस्या, फोहोरमैला व्यवस्थापन, र सार्वजनिक सेवा वितरणलाई व्यवस्थित गर्नका लागि अझै सुधार आवश्यक छ।
८. पर्यटन
यद्यपि वीरगञ्ज पर्यटनको लागि मुख्य गन्तव्य होइन, यो सहरबाट सिमरा विमानस्थल र रक्सौल रेल्वे स्टेशनको प्रयोग गरी अन्य पर्यटकीय स्थलहरूमा पुग्न सकिन्छ। यस क्षेत्रको सांस्कृतिक र धार्मिक विविधता पर्यटकहरूको लागि आकर्षणको स्रोत बनेको छ।
वीरगञ्ज महानगरपालिका नेपालको व्यापारिक र औद्योगिक केन्द्रका रूपमा महत्वपूर्ण स्थानमा रहेको सहर हो। भारतीय सीमासँगको निकटता र औद्योगिक विकासले यो सहरलाई नेपालको प्रमुख आर्थिक केन्द्रका रूपमा स्थापित गरेको छ।